Uçakların Yolculuk Sırasında Motorları Durursa Ne Olur?

Artık dünyanın birçok noktasına uçak vasıtasıyla ulaşmak oldukça kolay. Havayolu seyahatinin getirdiği rahatlıklar ve insanların dünyanın farklı noktalarını keşfetme arzusu sebebiyle her geçen gün yolcu sayısı da artıyor. Bütün bu gelişmeler insanlarda uçaklar hakkında merak etme duygusunu da harekete geçiriyor. Ancak merak edilenler sadece uçuş sonrası varılan ülkeler ve ziyaret edilmesi planlanan özel yerler değil. Hatta yolculuğun kendisi de bilinmezler ve öğrenilmesi gereken hususlar  içeriyor. Yolcuların merak ettiği sorulardan biride “uçuş esnasında motorlar dursa ne olur?” merak edilen bu soruyu cevaplayalım.

Uçak yolculuğu sırasında uçağın motoru bozulursa neler olabileceğini hemen hemen herkes düşünmüştür. Hatta hava şartlarının kötü olduğu zamanlarda bu soruyu daha fazla düşünüyor olabiliriz. Ancak yolculuk sırasında uçağın bir motoru bozulsa dahi bu sorundan haberimiz olmayabilir. Çünkü uçak motorunun durması veya arızalanması uçuşu engelleyecek ya da kazaya sebep olacak büyük bir sorun değildir.

Uçakların Yolculuk Sırasında Motorları Durursa Ne Olur?

Uçaklarda 2 temel bileşen uçmayı sağlar bunlar; motor ve kanatlardır. Motor, havayı içine çeker ve burada yakıtla beraber yakılır böylece itme kuvveti oluşur. Kanat ise, kavisli tasarımı ile uçağı gökyüzünde tutan kuvveti ortaya çıkartır ve uçuş sırasında havanın aşağı-yukarı hareketini sağlar. Böylece hava basıncını değiştirir.

Uçak 25.000 feette uçuş yaparken bir motorunun bozulması herkesin kulağına bir felaket haberi gibi gelebilir. Ancak bu durum kesin bir kaza demek değildir. Aslında motor arızası nedeniyle gerçekleşen uçak kazalarının oranı oldukça düşük olup sadece 50 milyonda 200’dür. Motor arızaları nadir olmakla beraber başta pilotlar olmak üzere tüm uçuş ekibi bu tür durumlar için özel eğitimlidir. Uçak motorları kuş sürüleri, volkanik küller, yakıtın bitmesi ve sistematik arızalardan dolayı devre dışı kalabilirler. Peki bu motorlarda biri durursa ne olur? İki veya daha fazla motorlu uçaklar tasarlanırken tüm hesaplar bir motorun devre dışı kalmasına göre tasarlanır. Kısacası diğer motorlar yedek motor görevindedir. Yani bir motor arızalandığı zaman diğer motorlarla uçuş sorunsuz olarak devam edebilir.

Uçaklarda tek bir motorun arızalanması ya da durması çok ciddi bir sorun teşkil etmez. Çünkü bu çözülebilir ve yönetilebilir bir sorundur. 4 adet motoru bulunan Airbus 340 veya Boeing 747 gibi uçaklar, bir motorun arızasından ortaya çıkacak sıkıntıyı giderebilecek mekanik donanıma ve üst düzey teknolojiye sahiplerdir. İki veya üç adet motoru olan Boeing 737 veya Boeing 727 gibi uçaklar için bile bir motorun çalışmaması büyük bir sorun teşkil etmez. Çünkü bu uçaklar da tek bir motorla 4-5 saat uçabilecek teknolojiye ve donanıma sahiplerdir.

Bir motorun arıza yapması veya çalışmaması bir kazaya neden olmamakla beraber pilotların bazı ayarlamaları yapmalarını gerektirir. Bir motorun devre dışı olması, uçağın maksimum gücünü azaltır. Bu nedenle kalan motorlarla farkın telafi edilmesi gerekir. Ayrıca bu durum, uçuş sırasında asimetrik bir kuvvet etkisi ortaya çıkaracaktır. Dümen pedalları kullanılarak bu asimetri pilotlar tarafından telafi edilerek uçuş kontrol altına alınır.  Ayrıca bir motorun arızalanması, güç, performans ve hızda azalmaya neden olacağı için 30.000 feette yolculuk yapılmaz. Bunun yerine pilot daha düşük bir irtifayı tercih etmesi gerekir. Bu noktada 15.000-20.000 feette seyir devam ettirilmelidir.

Motor arızası veya devre dışı kalması nedeniyle iniş, normalde olması gerekenden daha zor ve şiddetli olacaktır. Bu nedenle pilotlar, uçağın iniş hedefini değiştirebilirler. Pilotlar, uçağın hedeflenen piste inemeyeceğini düşünüyorsa hedefi değiştirebilir.