Uçaklarda Neden Kaynak Yerine Perçin Kullanılıyor?

Tonlarca ağırlıktaki uçaklar, yüksek hızlarda seyahat ederken, uçak parçalarının bir arada kalmasına neyin yardımcı olduğunu merak ettiniz mi? Airbus A330’dan Boeing 777’ye kadar, neredeyse tüm ticari uçaklarda, kaynaklı bağlantılar yerine perçinli bağlantılar kullanılmaktadır.

Perçin Nedir?

Perçin iki ya da daha fazla malzemeyi birbirine birleştirmek için kullanılan kalıcı bir mekanik bağlantı elemanıdır. Perçin, fiziki olarak baş ve gövde olmak üzere iki kısımdan oluşur. Baş kısmı sabit olup gövde kısmı şekil değiştirmektedir. Kısa bir tanım yaptıktan sonra şimdi perçinlemenin havacılıkta neden tercih edildiğine bakalım.

Uçaklarda Neden Kaynak Yerine Perçinlenme Tercih Edilmektedir?

Kaynak 1800 yılından bu yana parçaları birbirine bağlamanın etkili bir yolu olsa da, perçinlenme sistemi, bakım ve denetim kolaylığı, tekrarlanabilirlik gibi havacılık sektöründe çeşitli avantajları vardır. Perçin teknolojisi basit gözükse de uçak yapımında oldukça önemlidir.

Uçakların kaynaklı bağlantılar yerine perçinli bağlantılar ile üretilmesinin bir nedeni, Uçak yapımında alüminyum kullanılmasıdır. Alüminyum parçaları ısıya dayanıklı değildir. Bu yüzden kaynaklı bağlantılar yerine perçin tercih edilmektedir. Alüminyum ısıya maruz kaldığı zaman zayıflar, bu nedenle çoğu havacılık firmaları perçin kullanarak bağlantı yapmaktadır.

Uçak üretiminde perçinli bağlantı kullanmanın diğer avantajı ise, kaynaklı bağlantılardan daha güçlü ve dayanıklı olmasıdır. İki parça birbirine kaynak yapıldığı zaman yalnızca dışı birbirine bağlanır. Perçin kullanıldığında ise iki parça birbirine içeriden bağlanır. Perçinlenme bu sayede daha güçlü ve dayanıklı bağlantı sağlar. Uçaklar yüksek irtifalarda uçarken, eklemlerinde ciddi baskılar oluşur, bu baskıda kaynak yırtılabilirken, perçin kullanımı bu olayı engeller ve uçak yolculuklarının güvenli geçmesine olanak sağlar.

Perçinli bağlantıların incelenmesi, kaynak bağlantılarının incelenmesine göre daha kolaydır. Birbirine bağlanan iki parçanın güçlü ve dayanıklı olduğundan emin olmak için, perçin bağlantısının görsel muayenesi yeterlidir. Kaynak bağlantısında ise görsel muayene yeterli değildir, ancak cihaz kullanılarak test edilebilir.

Uçak Montajında Neden Vida Kullanılmıyor?

Herkesin aklına, neden uçaklarda vida kullanılmıyor sorusu gelmiştir. Vida yerine perçin kullanılmasının en önemli nedeni, perçinin titreşime karşı çok dayanıklı olmasıdır. Perçin iki malzeme arasına takıldığında, deliği doldurmak için genişler. Vida ise takıldığında başından döndürülür ve metallerin kenarlarını kavrayarak deliği doldurur. Perçinler, vidaya göre hem daha hafif hem de sarsıntıya karşı daha dayanıklıdırlar. Bu yüzden uçaklarda vida tercih edilmemektedir.